REIZEN IS SUGGESTIE
’t Komt door het terughalen van reisherinneringen dat je het reizen steeds meer gaat beschouwen als het meemaken van suggesties. Zo gauw je de bekende woonomgeving met de dagelijkse plichten achter je laat, treedt er een mechanisme van geheimzinnigheid in werking, gevoed door allerlei beelden die je uit plaatjes, reisverslagen of films in je hoofd hebt opgebouwd.
Daar maken de reisorganisaties met hun mooie termen dan ook gretig gebruik van. De duinen in Jutland zijn nog gevuld met sprookjes en liggen aan sneeuwwitte stranden. De Méditerranee straalt warmte en verrukking uit. De bergen zijn hoog en prachtig. Eerst moet je door de file heen, maar dan wacht het paradijs.
Deze korte verhalen, als we het wel hebben, proberen ervaringen uit verscheidene reizen samen te vatten, de tijd loopt er doorheen en verspringt tot één reis, een moment dat zich samenbalt en dat je in het heden kunt oproepen. Als we het wel hebben? Jazeker, want schrijvers dezes vermoed zulks slecht. Misschien zijn het toch alleen maar aparte gebeurtenissen, ooit vonden ze plaats en daarmee basta.
We lezen het volgende op de voorlaatste bladzijde van Kim, boek vol suggesties van Rudyard Kipling: ’ I saw all Hind, from Ceylon in the sea to the Hills, and my own Painted Rocks at Such-Zen; I saw every camp and village, to the least, where we have ever rested. I saw them at one time and in one place; for they were within the Soul. By this I knew the Soul had passed beyond illusion of Time and Space and of Things. By this I knew I was free.’
Ja, iets dergelijks, maar daar verre van, beleven we hoopvol op vakanties.
Maar mensen, wat klinkt dit geweldig en hoe klein zijn de verhalen.
Okay, we liepen eens langs een strand en ineens ligt daar een geweldig geraamte. Zo maakte ik kennis met de reuzenmanta die daar was aangespoeld en dacht aan de diepzee en haar wonderen. Ook herinner ik mij een toren waarin een jonge vrouw, omdat ze het juiste geloof volgens andersgelovigen niet zou hebben, haar hele leven werd opgesloten. Een wereld ontsloot zich.
Ja, onderweg ontmoet je veel historische wandaden, want we gaan immers niet gauw op reis naar landen waarvoor een negatief reisadvies wordt gegeven en waar het vreselijke vandaag de dag plaatsvindt. Zodoende lijkt de wereld in de korte verhalen misschien mooier dan ze is. Gelukkig maar en zelfs als we de waarheid kennen leven we veelal in suggestie. Een vakantieland is een mooi land.
Kom, laten we nog eens een herinnering in herinnering roepen. Nu maar uit Nederland dat we bewust buiten deze reizen hielden maar dat juist de herinneringen kleurt en het buitenland als het ware een patine geeft die de schrijver en lezer als speciaal herkennen. Het vakantiepatine. Eenvoudig gezegd; we kijken met Nederlandse ogen naar Nederland. Want zouden deze verhalen door een indiaan uit het Amazonegebied niet anders worden verteld? Dat vermoeden we toch. Nu ja, door een Spanjaard die toch ook Europeaan is en dichter bij ons voorstellingsvermogen staat. Ah, verhalen over het eigen land zijn moeilijker te vertellen, want we bemerken nu dat we in onze vakantiedagen bij Noordwijk meer de blik van alledag hanteren en de suggestie minder toelaten. We wandelen, fietsen, bezoeken een pannenkoekenhuis en lopen ’s avonds laat in een stadje waar de zon over terrassen en een stille gracht haar laatste stralen laat glijden. Is dat alles? Voorlopig wel en misschien wel genoeg. Maar na de coronaperiode zouden we toch onze suggestie wat meer op het eigen land kunnen richten. Laten we als een Spanjaard of misschien zelfs een Indiaan naar Noordwijk kijken met het gevoel van het bijzondere uitzonderlijke dat we anders op het buitenland richten.
De prent is uit: De Groene Amsterdammer van 27 mei 2021
