Gedicht, lijkt me, net duidelijk genoeg om te kunnen lezen. Begrijp het niet goed, maar okay, het is om na te denken. Celan, tragisch dichter. Mandelstamm Russisch dichter die omkwam in kamp. Schreef een gedicht over Stalin waar die niet blij mee was. Bekend geworden als het Stalin Epigram. Laatste woorden: ‘Elke executie is een feest, en groot is de appetijt van de Osseet.’ Mij staat nog iets bij, uit een andere vertaling‘ Jij, volgevreten ……’ rest vergeten, ergens in Wandel geciteerd. Ook nog een oude krantentekst. ‘Mir fällt zu Hitler nichts ein’ lees ik als’: ‘ ’t Gaat ieder voorstellingsvermogen te boven.’
(In Leiden, op muur)
-Als je nergens voor staat, dan val je voor alles.
-Een gezond mens werd als iets vreemds, een uitzondering, een speling der natuur beschouwd. (P.H. Fawcett; In de greep van onbekend Amerika.)
-Ik weet niet, wie de plaatsnamen in Bolivia heeft vastgesteld, maar de man die daarvoor verantwoordelijk was, heeft een vuilaardig sarcasme gepleegd, toen hij de havenplaats bij de samenvloeiing van de Mamoré en de Beni “Villa Bella” noemde. (P.S. Is dit nu een zin om over na te denken? Spreekt immers voor zichzelf, zoals ook wel uit de volgende zin blijkt: ”Het midden van de plaats bestond uit een smerig zwart moeras en het sterftecijfer was er bij tijd en wijle ontstellend hoog” Maar denk, lezer, eens na over het woord vuilaardig.
Of over de volgende zin:
– Kom tevoorschijn, pijnboombossen, kom tevoorschijn in de taal. Men kent jullie niet.- Kom met jullie formulering. – Jullie zijn F. Ponge niet voor niets opgevallen… (uit Het zakboekje van het pijnboombos van Francis Ponge.)
-Van romans wordt overigens geen enkele geest vet. Het genot dat ze mogelijk verschaffen, wordt duur betaald: ze ondermijnen de beste karakters. ( Het martyrium; Elias Canetti).
En Kien gaat verder op pagina 46:
-Men leert zich erdoor in de geest van andere mensen te verplaatsen. Zo krijgt men de smaak voor steeds iets anders te pakken. Iemands geest lost zich op in die van de figuren die hem bevallen. Ieder standpunt wordt begrijpelijk. Gewillig geeft men zich over aan het najagen van andermans doelwit en verliest het eigen doelwit uit het oog. Romans zijn wiggen welke iemand die toneelspeelt met zijn pen in de gesloten persoonlijkheid van zijn lezer drijft. Hoe beter hij de grootte van de wig en de kracht van de weerstand daartegen berekent, hoe gespletener hij de geest van zijn slachtoffer achterlaat. Romans zouden van staatswege verboden moeten worden.
-Niet zelden ontmoette Kien op straat of in boekhandels barbaren die hem door de zinnigheid van hun uitlatingen verbaasden.
-Stukje bij stukje goochelde hij zich in zijn kleren, die hij onder zijn bed vandaan haalde. (pag. 182)
-Van wanhoop hoop maken. (gehoord)
-Van een mesthoop een hoop maken.
-‘Ik vroeg me af of de wereld gek geworden was.’ (opmerking tijdens corona-gebeuren; april 2020).
– ‘Leni wist altijd pas wat ze deed áls ze het deed. Zij moest alles materialiseren. (Groepsfoto met dame; Heinrich Böll).
– Onwillekeurig moest ik glimlachen toen ik in Nostromo van Joseph Conrad las: ‘Generaal Montero was opgestaan, waarbij zijn schede rinkelde en het goudborduursel op zijn borst in golven blikkerde; boven de rand van de tafel verscheen een zwaar gevest aan zijn zij.’
(blz.136)-‘Mir fällt zu Hitler nichts ein.’ Karl Kraus; Eerste zin uit: Der dritte Walpurgisnacht.
-Warum scrhreiben in fürchtlicher Zeit. Hölderlin
-Ik las op een doosje Zendium: ‘stärker munnens eget försvar, versterkt de weerstand van de mond’, en vroeg me af of het Zweeds was.
‘Lavoisier,’ noteerde Schopenhauer pas in 1831 in zijn ‘Cholerabuch’ (Handschriftlicher Nachlasz, Band 4,1, blz. 83)’Lavoisier ontleedde het tot dan toe als oerelement opgevatte water in waterstof en zuurstof, en luidde zodoende een nieuw tijdperk van de natuurkunde en de scheikunde in. Maar ik heb de tot nu toe in zwang zijnde ziel of geest ontleed in twee verschillende dingen, wil en voorstelling, waardoor de ware metafysica begonnen is.’ (uit W.F. Hermans: ‘Schopenhauer.’ )
– Toen ik weer eens wat las over afstanden in het heelal, de maan één lichtseconde van ons verwijderd in een melkweg met een diameter van 100.000 lichtjaar, dacht ik: ‘Alles is klein, ook Micromegas.’ (Micromegas; zie Voltaire).
